Trekgedrag van Paardenbijters

17-11-2023: De Paardenbijter is een soort die sterk migreert. In Estland heeft men gekeken waar de paardenbijters (Aeshna mixta) die in het land werden aangetroffen vandaan kwamen, met opvallende resultaten.

De resultaten uit het onderzoek in de herfst suggereren een regelmatige migratie van Aeshna mixta langs de Baltische kust in zuidelijke richting. Bijna de helft van de waargenomen individuen was echter afkomstig uit de omgeving, hetgeen suggereert dat er geen gedeeltelijke of “stepping stone”-migratie plaats vindt. In tegenstelling tot de verwachting koos A. mixta geen gunstige windomstandigheden, maar verplaatste zich tijdens de migratie laag vliegend in zuidelijke richting, zelfs bij tegenwind. Door te kijken naar de stabiele isotopen in de vleugels, konden de onderzoekers achterhalen waar deze paardenbijters vandaan kwamen en waar ze waren uitgeslopen. De voornamelijk aanwezigheid van mannetjes paardenbijter zou kunnen duiden op migratie als gevolg van voedselconcurrentie. Verdere grootschalige onderzoeken langs de Oostzee kust zijn nodig om het migratiepatroon en de reden voor de migratie van A. mixta in kaart te brengen. Dergelijke onderzoeken zouden dan ook locaties ten noorden van het bekende soortenbereik van A. mixta moeten bevatten om te zien of er sprake is van uitbreiding vanwege de snelle klimaatverandering.

Het artikel Autumn migration of the migrant hawker (Aeshna mixta) at the Baltic coast, geschreven door Y. Oelmann, D. Fiedler, R. Michaelis, M. Leivits, A. Braun, Gschwind, H. Neidhardt en C, Willigalla. Het is verschenen in het wetenschappelijke tijdschrift Movement Ecology in 2023

Zie ook NatureToday 17-11-2023

Opletten op Aeshna mixta soneharai

 In het huidige nummer van Odonatologica rapporteren Vladimir Onishko en co-auteurs over Aeshna mixta soneharai, een “over het hoofd gezien” nieuwe Europese libellensoort waarvan eerder werd gedacht dat het een Paardenbijter (Aeshna mixta) was (referentie hieronder aangehaald). De foto’s en gegevens die in het artikel worden gepresenteerd, komen voornamelijk uit het gebied rond Moskou en deze afzettingen leverden ook het meest westelijke bewijs tot kort voordat het artikel werd gedrukt. In de afgelopen dagen heeft het onderwerp zich zeer snel ontwikkeld en nu zijn er de eerste duidelijke foto-bewijsstukken uit het uiterste westen van Wit-Rusland direct aan de grens met Polen, waar de soort samen met de Paardenbijter vliegt, net als in de rest van het land. Het lijkt dus slechts een technische vraag, tot Aeshna soneharai ook in Centraal-Europa wordt aangetroffen. Hoe zijn deze meest recente waarnemingen direct aan de Poolse grens te verklaren en of deze fascinerende soort in (Midden-)Europa eigenlijk eenvoudigweg over het hoofd is gezien en is aangezien voor een Paardenbijter (hetgeen nogal onwaarschijnlijk lijkt vanwege de opvallende verschillen in de veld ?). Of de soort recentelijk een neiging tot verspreiding heeft laten zien, is nog onduidelijk. Het lijkt echter duidelijk dat het de moeite waard is om deze zomer de Paardenbijters en de Zuidelijke glazenmakers in Centraal-Europa eens nader te bekijken en de collecties en fotodatabases dienovereenkomstig door te spitten. Ik kijk uit naar verdere ontwikkelingen. 

Asmus Schröter

Onishko V.V., Kosterin O.E., Blinov A.G., Sukhikh I.S., Ogunleye A.T. & Schröter A. 2022. Aeshna soneharai Asahina, 1988, stat. rev., bona species – an overlooked member of the European fauna? (Odonata: Aeshnidae). Odonatologica 51: 111-145