NVL Excursies 2023

Hieronder worden de excursies vermeld die door de NVL worden georganiseerd. Heb je ideeën voor een excursie of wil je die leiden dan graag in contact te treden met het bestuur.

  • 6 mei: Donkere waterjuffer, Weerribben-Wieden. Aanmelden bij SBB (J. Bredenbeek). Er worden deze dag 2 excursies gehouden, namelijk één in de ochtend 9.30 uur en één in de middag 13.30 uur. Graag aangeven voor welke excursie de voorkeur uitgaat?
  • 27 mei: Kampina, Jens Bokelaar
  • 10 juni: Schoorl, Klaas-Douwe Dijkstra
  • 10-17 juni: Andalusië, Nick
  • 17 juni: Kwinteloyen, Jan-Freerk Kloen
  • Juli: Marcel Wasscher: Oostvoorne
  • Juli: Reinier de Vries, Zuid-Limburg
  • 13 augustus: Corné Klasen, Weerribben-Wieden
  • Onder voorbehoud: Rivierrombout met Cor Fikkert

Bij deelname aan een excursie AANMELDEN bij het bestuur, tenzij dit anders staat vermeld.

Biologische bestrijding muggen schadelijk voor libellen

Nature Today: In Duitsland is recent onderzoek gedaan naar het effect van middelen als BTi om muggenlarven te bestrijden. Daarover is nu een artikel verschenen. In een experiment van de Universiteit van Koblenz-Landau zijn poeltjes met BTi behandeld en is gekeken wat de effecten zijn. Het middel doodt alleen muggen, maar niet alleen steekmuggen. Het aantal dansmuggen nam ook met 41 procent af ten opzichte van de controlepoeltjes. Dansmuggen steken niet en zijn onschadelijk. Ze zijn juist belangrijk in dit soort ecosystemen, vooral doordat ze met heel veel zijn. Daarmee vormen ze stapelvoedsel voor veel in het water levende dieren als kikkers, padden en salamanders, en hun larven. Ook de larven van libellen zijn echte vleeseters die veel muggenlarven verorberen. Bij deze poeltjes zijn dan ook de larvenhuidjes van libellen verzameld om te zien of de toediening van BTi indirect ook effect op libellen heeft. Lees verder >>>>

Massale voortplanting Zadellibel in Nederland en België

De zadellibel is een Zuid-Europese libel, die soms in lage aantallen in ons land werd gezien. In juni 2019 was er echter een invasie van de Zadellibel in Nederland en België. Dit resulteerde in veel waarnemingen op verschillende locaties, maar ook de allereerste voortplanting van de Zadellibel op allerlei plekken in beide landen in de zomer van 2019. Nu is er een artikel over verschenen.

Zadellibellen (Anax ephippiger) zijn uitstekende vliegers en zijn vrij algemeen in de droge streken van Noord-Afrika en het Midden-Oosten. Daar planten ze zich voort in droogvallende plassen of in tijdelijke plasjes die ontstaan na de geringe regenval. Omdat de habitat maar kort beschikbaar is, verloopt de larvale ontwikkeling vrij snel en trekken ze in de regel weg van hun voortplantingsbiotoop, waarbij ze zeer grote afstanden kunnen afleggen en waarbij ze ook ’s nachts vliegen. De levensduur van een imago (volwassen insect, red.) bedraagt al snel vele maanden waarbij ze zelfs een jaar oud kunnen worden. De laatste tien jaar wordt de Zadellibel elk jaar in ons land gezien en dat zijn meestal waarnemingen van volwassen dieren in de kustregio >>>>.

Brachytron 23 (1/2)

Brachytron 23(1/2) december 2022

In dit nummer onder andere artikelen over de invasie en eerste voortplanting van de Zadellibel (Anax ephippiger) in 2019 in Nederland en België. Zal vanaf half februari 2023 verschijnen. De inhoud van de editie is hier te zien.

Hittegolf bracht Afrikaanse oranje zonnewijzer naar België

Afgelopen zomer werd de Oranje zonnewijzer (Trithemis kirbyi) tweemaal geobserveerd in het zuiden van België, meteen de eerste waarnemingen voor ons land.
“Op 22 juli en op 2 augustus 2022 werd telkens een mannetje, mogelijk hetzelfde individu, waargenomen aan de Semois respectievelijk in Chassepierre en in Lacuisine, beiden in Florenville. Dit is meteen de meest noordelijke waarneming van deze soort in Europa. Het opduiken van deze soort in België valt samen met de warme zomer van 2022, toen het kwik klom tot 38,1°C in Ukkel”, zegt Geert De Knijf (INBO en Libellenvereniging Vlaanderen).

Libellen in de kou

De afgelopen elf jaar is in Duitsland onderzoek gedaan naar libellen in het najaar wanneer de luchttemperatuur niet meer zo hoog is als in het voorliggende vliegseizoen. Libellen hebben een hoge lichaamstemperatuur nodig om actief te zijn. Hierbij is de temperatuur van de vliegspieren het belangrijkst. Bruinrode heidelibellen hebben een temperatuur van ongeveer 15 graden nodig om te kunnen vliegen, maar idealiter hebben ze een temperatuur van 30 graden of hoger. Ze kunnen zich opwarmen door spieractiviteit of zonnewarmte gebruiken. Opwarmen met spierkracht kost veel energie en dat zullen ze dan ook alleen doen als het nodig is. Bruinrode heidelibellen overnachten in bomen en komen als het zonnig is naar beneden om te zonnen, te jagen en voort te planten. Hierbij reageren ze heel snel op het doorbreken van de zon. Ze gebruiken spieractiviteit om op te warmen en naar een zonplek te vliegen. Een zonplek is bij voorkeur iets met een lichte ondergrond zoals droog, dood hout of berkenstammen; deze reflecteren de zonnewarmte en warmen zelf ook snel op. Lees verder het bericht op Nature Today >>>

Tekst: Roy van Grunsven

Artikel Borkenstein & Jödicke (download artikel)

Purperlibel komt dichterbij

Een mannetje Purperlibel (Trithemis annulata) werd op 27 oktober 20 km ten noordoosten van Poitiers, Frankrijk, meer dan 100 km ten noorden van zijn huidige verspreidingsgebied gefotografeerd. Dit is de derde meest noordelijke waarneming in Frankrijk. De andere twee zijn ook waarnemingen uit oktober.

Libellenstudiedag 2021

Op 18 september 2021 werd de NVL studiedag gehouden in de Gelderlandfabriek (foto-impressie). Het programma was divers met lezingen over de libellenfauna in de wereld, maar ook over de libellen in Nederland.

Lezingen:

NVL studiedag 18 september 2021
  1. Marcel Wasscher, Ecologie en biotopen libellen van Suriname
  2. Adrian Parr, Migrant Dragonflies
  3. Roy van Grunsven, het libellenseizoen van 2021
  4. Vincent Kalkman, De libellenatlas van het Midden Oosten
  5. Robert Ketelaar, Libellen van Socotra
  6. Reinier de Vries, De Geelvlekheidelibel in Nederland
  7. René Manger, Hoe ernstig heeft de libellenpopulatie in de Weerribben te lijden van parasiterende knutten?