Trekgedrag van Paardenbijters

17-11-2023: De Paardenbijter is een soort die sterk migreert. In Estland heeft men gekeken waar de paardenbijters (Aeshna mixta) die in het land werden aangetroffen vandaan kwamen, met opvallende resultaten.

De resultaten uit het onderzoek in de herfst suggereren een regelmatige migratie van Aeshna mixta langs de Baltische kust in zuidelijke richting. Bijna de helft van de waargenomen individuen was echter afkomstig uit de omgeving, hetgeen suggereert dat er geen gedeeltelijke of “stepping stone”-migratie plaats vindt. In tegenstelling tot de verwachting koos A. mixta geen gunstige windomstandigheden, maar verplaatste zich tijdens de migratie laag vliegend in zuidelijke richting, zelfs bij tegenwind. Door te kijken naar de stabiele isotopen in de vleugels, konden de onderzoekers achterhalen waar deze paardenbijters vandaan kwamen en waar ze waren uitgeslopen. De voornamelijk aanwezigheid van mannetjes paardenbijter zou kunnen duiden op migratie als gevolg van voedselconcurrentie. Verdere grootschalige onderzoeken langs de Oostzee kust zijn nodig om het migratiepatroon en de reden voor de migratie van A. mixta in kaart te brengen. Dergelijke onderzoeken zouden dan ook locaties ten noorden van het bekende soortenbereik van A. mixta moeten bevatten om te zien of er sprake is van uitbreiding vanwege de snelle klimaatverandering.

Het artikel Autumn migration of the migrant hawker (Aeshna mixta) at the Baltic coast, geschreven door Y. Oelmann, D. Fiedler, R. Michaelis, M. Leivits, A. Braun, Gschwind, H. Neidhardt en C, Willigalla. Het is verschenen in het wetenschappelijke tijdschrift Movement Ecology in 2023

Zie ook NatureToday 17-11-2023

Libellentrends op verschillende schaalniveaus

NatureToday 6-11-2023: Een groot deel van de biodiversiteit is gebonden aan zoet water, inclusief de kleine wateren. Libellen leven als larve in het water en de volwassen dieren zijn opvallend bij het water aanwezig. Daarmee kun je door naar libellen te kijken een indruk krijgen van de kwaliteit van zoetwaterhabitats. Op 8 november verdedigt Tim Termaat zijn proefschrift dat hierover gaat (tekst: Roy van Grunsven).

Brachytron 23 (1/2)

Brachytron 23(1/2) december 2022

In dit nummer onder andere artikelen over de invasie en eerste voortplanting van de Zadellibel (Anax ephippiger) in 2019 in Nederland en België. Zal vanaf half februari 2023 verschijnen. De inhoud van de editie is hier te zien.

Purperlibel komt dichterbij

Een mannetje Purperlibel (Trithemis annulata) werd op 27 oktober 20 km ten noordoosten van Poitiers, Frankrijk, meer dan 100 km ten noorden van zijn huidige verspreidingsgebied gefotografeerd. Dit is de derde meest noordelijke waarneming in Frankrijk. De andere twee zijn ook waarnemingen uit oktober.

Kempense heidelibel in Drenthe

18-8-2021: Lange tijd werd in Nederland de Kempense heidelibel alleen in en rond de Kempen waargenomen. In 2013 werd een kleine populatie ontdekt in de Weerribben. Sindsdien heeft de soort zich uitgebreid in het gebied. Op dit moment is het op sommige plekken in De Weerribben de meest algemeen voorkomende libellensoort. De eerste waarneming in Drenthe was in 2016 bij Drouwen (NO Drenthe), op een flinke afstand van De Weerribben-Wieden. In 2018 werd een exemplaar in Meppel aangetroffen. In 2020 wordt de soort daar weer waargenomen.
In totaal zijn op dit moment in Drenthe 18 waarnemingen van de soort bekend, ongeveer op 19 km van de bronpopulatie in De Weerribben-Wieden. Het betreft steeds een enkel exemplaar. Vaak vliegen ze tussen de vele Steenrode/bruinrode heidelibellen en vallen ze daarom niet direct op. Ongetwijfeld worden exemplaren tijdens inventarisatie gemist en zal de soort in veel meer gebieden in Drenthe te vinden zijn.

René Manger

 

Verspreiding van de Kempense heidelibel in Zuidwest Drenthe vanaf 2016-2021